We don’t stop playing because we grow old, we grow old because we stop playing. Onder dat motto hokte circuscollectief Jam.Shenanigans tijdens de herfstvakantie samen in residentie bij Wisper vzw. De eerste kleurrijke puzzelstukken voor hun voorstelling klikten er spelenderwijs in elkaar. 

Een vloer bezaaid met felgekleurde ballenbadballen, rondzwevende vliegtuigjes van piepschuim en een half afgewerkt speelgoedtreinspoor: wie binnenvalt bij de laboresidentie van Jam.Shenanigans in Antwerpen, moet zich bedwingen om niet met het decor te beginnen spelen.

Mission accomplished voor het repeterend circusduo Henri Kangas (°1998, Finland) en Batist Van Baekel (°2000, Brussel). Want dat is precies de bedoeling van hun circusvoorstelling in wording 'Shenanigans', die tijdens deze herfstresidentie in het kader van MAD festival vorm begint te krijgen. “Er zit een kind in ieder van ons”, legt Batist uit. “Maar we vergeten dit soms bij het opgroeien. De voorstelling die we maken onderstreept het belang van speelsheid, verbeelding en creativiteit – óók voor volwassenen. We willen ons publiek opnieuw laten kennismaken met hun kinderlijke kant. We hopen dat toeschouwers op het einde zin krijgen om samen met ons te spelen.”

“Nogal nerdy”

Henri en Batist leerden elkaar kennen op circusschool Codarts Circus in Rotterdam, waar ze respectievelijk in 2021 en 2022 afstudeerden. “Op school merkten we dat we, ondanks onze verschillende achtergrond, dezelfde smaak hebben qua circus”, legt Batist uit. “We speelden na de uren vaak samen en hebben ook een tijd samengewoond. Zo ontwikkelden we een gezamenlijke taal.”

“Een ander raakvlak is dat we allebei nogal nerdy kunnen zijn”, vult Henri aan. “Als we ergens aan beginnen, zijn we vrij fanatiek. Niet alleen op het vlak van circus trouwens. Op dit moment verdiepen we ons bijvoorbeeld in de sport disc golf, een mix van golf en frisbee. Er is altijd die fascinatie om grenzen af te tasten en ergens beter in te worden. Soms op het obsessieve af.”

7 dagen experimenteren en repeteren

De voorbije herfstvakantie konden Henri en Batist zich een week obsessief verdiepen in hun circusvoorstelling Shenanigans. Tijdens deze laboresidentie, in het kader van MAD Festival en in samenwerking met Wisper vzw, kregen Henri en Batist 7 dagen lang repetitieruimte, professionele omkadering en een logeerplek in Antwerpen. Een grote opsteker, benadrukken de jonge makers. “Het was een hele fijne, productieve week,” zegt Batist. “Wat een cadeau om met twee ongestoord te sleutelen aan Shenanigans, zonder veel afleiding of indrukken van anderen. Die afbakening in tijd en ruimte helpt echt.”

“Het voordeel aan zo’n meerdaagse residentie op locatie is dat je volledig in the zone raakt”, zegt Henri. “Dat is een stuk inspirerender dan pakweg een dag in een repetitielokaal in je thuisstad. We hebben tientallen creatieve ideeën bedacht. Naast het fysieke repeteren konden we ook veel praten, meningen uitwisselen, nadenken over licht of muziek, …”

Speelse professionaliteit

Of residenties belangrijk zijn voor jonge makers? “Heel belangrijk”, benadrukt het duo. “Los van de repetitieruimte krijg je professionele ondersteuning. Je kan vragen stellen aan mensen uit de sector, specifieke hulp of begeleiding krijgen, … Dat voelt erg comfortabel voor beginnende artiesten zoals wij. Bovendien geeft het je als jonge kunstenaar een zweem van professionaliteit.”

Niet onbelangrijk, vinden ze allebei, nu ze de overstap maken van school- naar werkleven. Al willen ze daarbij ook zélf hun innerlijke kind niet verliezen. “We komen stilaan in het professionele leven terecht”, zegt Batist. “Maar we willen steeds met die speelse blik naar de wereld blijven kijken. Net dat trekt ons zo aan in circus. Daar is niks onvolwassen of kinderachtig aan. Het vormt net een grote drijfveer voor creativiteit.”

De komende maanden zetten Batist en Henri hun creatieve zoektocht verder. De première is voorzien voor de herfst van 2023. Batist: “We zijn er nog lang niet. Maar de grote stukken van de puzzel beginnen wel in elkaar te passen. En daar heeft deze week zeker toe bijgedragen.”

_{foto's: SCHLINKA}